domingo, 17 de novembro de 2024

PANTALLA DE LUISA LASO GÓMEZ FEITA POLO SEU TÍO QUIQUE SUÁREZ (QUIQUE DE BARCELONA) NO ANO 1984.

Os agasallos non teñen por que ser físicos, como nos ten acostumado o mundo consumista no que vivimos.

O agasallo do 13 de outubro de 2024 foi unha chamada de J. Gude dicindo que tiña localizada unha Pantalla do Quique Suárez, (Quique de Barcelona) e que pola tarde ás cinco quedara no seu museo particular coa propietaria da Pantalla. Tamén estaba avisado o Pipo (Felipe) para darlle unha vista de ollos a Pantalla.

Cando cheguei no local estaba xa a propietaria da Pantalla que é Luisa Laso Gómez. Recordo a Luisa do Instituto e de ollala por Xinzo cando eramos máis novos. Hai anos que vive noutra localidade pero ten un vivo recordo de cando coas súas compañeiras saía de Pantalla.

De esqueda a dereita arriba: Ana Vie, Isabel Sotelo, Luisa Laso.
De esquerda a dereita abaixo: Chari e Loly Gómez.

A Pantalla de Luisa foi feita polo seu tío Quique de Barcelona. Fixo dúas, unha para Luisa e outra para a súa irmá. Naquela altura Quique facía as Pantallas en Barcelona a quen llas encargara e chegaban a Xinzo en autobús, unhas catro ou cinco ao ano. O prezo, ao longo do tempo, variou das 2.000 ás 4.000 pesetas (12 e 24 euros). Eu escoitei dicir que sempre enviaba algunha Pantalla a maiores co mandato de que se algún neno non tiña Pantalla, que lla desen de agasallo.

Nótase o cariño que Luisa lle ten a Pantalla porque está nun estado perfecto de conservación, e ten 40 anos.  A Pantalla usouse dende o ano 1984 ata o 1997, non tódolos anos. 

ESTAMOS ANTE UNHA DAS POUCAS PANTALLAS QUE FIXO QUIQUE SUÁREZ PARA UNHA MULLER.

A PANTALLA.

Pantalla de Luisa Laso feita por Quique Suárez.

O perímetro da cara é de 25 cm. Da fronte ao quixo ten 18 cm. Considero os lados da Pantalla como se a tivese posta.

A BARBA.

A barba sae da parte inferior das orellas. A barba é de cor negra. Ten a barba composta por tres semicírculos típicos nas Pantallas de Quique Suárez. Unha a cada lado da cara e outra central. 

BARBA LADO DEREITO.

Da orella ao primeiro semicírculo hai un tramo que mide 2,30 cm. de longo e 0,70 cm. de alto. A barba ten de ancha 4,40 cm. e de alta 3,70 cm.

Ata a barba central hai outro tramo que mide 3,30 cm. de longo por 0,40 cm. de alto.

BARBA DO QUIXO. 

Ten de ancho 3,90 cm. e de alto 2,50 cm.

BARBA LADO ESQUERDO.

Ten un tramo que mide 4,20 cm. de longo e 0,30 cm. de alto. A barba ten de ancha 4,80 cm. e de alta 3,40 cm. Non ten tramo da barba ata a orella.

A BOCA.

A  boca é de cor vermella e desborda cara fóra. A anchura da boca é de 5,10 cm. na pintura dos labios. O ancho do burato é de 4,20 cm. A algura máxima do burato é de 1,40 cm. O labio superior ten 0,80 cm. de ancho e 0,40 cm. o labio inferior.

A distancia ao floco é de 4,10 cm. dende a boca. Da boca ao sombreiro que está por debaixo do floco a distancia é de 7,20 cm.

Por debaixo do labio inferior ten un reforzo de feltro de 7,60 cm. de longo por 1,70 cm. de ancho.

O BIGOTE.

O bigote está pintado e é de cor negro.

O lado dereito mide  3,20 cm. de longo e na parte máis ancha mide 0,50 cm. e na máis estreita 0,20 cm.

O lado esquerdo mide 3,10 cm. de longo e na parte máis ancha mide 0,50 cm. e na máis estreita 0,20 cm.

De punta a punta o bigote mide 6,60 cm.

OS COLORETES.

Os coloretes son vermellos. O colorete dereito ten 2,20 cm. de diámetro e o esquerdo ten 2,10 cm. de diámetro. A separación entre eles pola parte interior é de 6,80 cm.

Vista frontal.

O NARIZ

O nariz é triangular e mide de longo 4,20 cm. De alta mide 1,80 cm. e de ancha 3,60 cm. 

O burato ten de alto 1,10 cm. e de ancho 1,90 cm. Ten a parte inferior pintada de vermello en todo o perímetro.

Na punta do nariz e ao ancho ten un reforzo de feltro de 0,70 cm.

OS OLLOS.

O ollo dereito mide de longo 3,50 cm. Como a pintura vermella sae cara fóra o ancho con pintura mide 5,20 cm. De alto mide 1,90 cm. Coa pintura vermella mide 2,90 cm. O ancho da parte de arriba mide 0,50 cm e o da parte de abaixo mide 0,40 cm.

O ollo esquerdo mide de longo 3,70 cm. Como a pintura vermella sae cara afora o ancho con pintura mide 4,90 cm. De alto mide 1,90 cm. Coa pintura vermella mide 2,90 cm. O ancho da parte de arriba mide 0,50 cm. e o da parte de abaixo mide 0,40 cm. 

Debaixo de cada ollo ten un reforzo de feltro que chega ata onde rematan as cellas da cara de fóra.

Non ten pestanas.

AS CELLAS.

Están pintadas de cor negro. Son bastante anchas en xeral e disminuen cara as esquinas pero manténdose anchas.

A cella dereita mide 7,50 cm de longo. De ancho mide 0,90 cm. de máximo e 0,50 cm no lado do nariz e 0,20 cm. na de fóra.

A cella esquerda mide 7,20 cm. de longo. De ancho mide 0,90 cm. de máximo e 0,40 cm. no lado do nariz e 0,30 cm, na de fóra 

Detalle das cellas e dos ollos.

Por riba das cellas no espazo entre as orellas e ata a fita do corno temos algo que ata agora non tiña observado en ninguha das Pantallas estudadas: ten pintas de cores

As pintas de cores teñen a seguinte orde de arriba a abaixo:

Tres pintas verdes.
Tres pintas vermellas.
Tres pintas verdes.
Catro pintas douradas.
Tres pintas verdes.
Serie de amarela-vermella-amarela-vermella-amarela.
Pinta vermella central.

Pintas por riba das cellas ata o triángulo.
 
AS ORELLAS.

As orellas están feitas de cartón.

Os galóns teñen as seguintes medidas e cores:




O CORNO.

O corno é un dos aspectos máis destacábel das Pantallas de Quique Suárez. Ata o momento as Pantallas non tiñan un rizo tan estreito e longo. No seu momento non foi moi ben visto, pero case non había quen fixese Pantallas e había moitos que querían sair co traxe.

As cores que empregaba tampouco eran as habituais. Destacan a cor dourada e a amarela para adornos e azul e branca no corno.

As medidas do corno son:

Dende o punto máis alto ata o trapo das orellas mide 41 cm.
O ancho da parte inferior dende debaixo das orellas son 23 cm.
O ancho da parte media dende a punta do rizo son 38 cm.
O rizo mide de ancho 5,50 cm. na punta 6,20 cm. Cara o medio ten 20 cm. de ancho onde remata o triángudo que está por riba da cabeza.
O rizo é plano no comezo da circunferencia que xera. Esta parte plana mide 42 cm. A partir desta medida o corno colle volume ata chegar a parte de atrás. Recorre 50 cm. ata o trapo.

LADO DEREITO.

A fita perimetral é de cor negra. No rizo as medidas oscilan entre os 0,80 cm. e 1 cm. Na punta do rizo mide 0,90 cm. Na parte de abaixo onde o trapo chega aos 2,80 cm. Ata o trapo temos 2,50 cm. De debaixo da orella ata o trapo a anchura máxima é de 4,10 cm. Dende este punto e debaixo das orellas a fita perimetral únese a barba.

Detrás das orellas a fita mide entre os 0,90 cm. e os 1,10 cm. Dende a parte alta da orella o ancho é de 2,30 cm. No comezo do triángulo 1,40 cm.

O lado dereito está pintado de cor azul.

Lado dereito.

Aparecen 5 figuras no corno. Todas presentan marcas de punzón polo que foron feitas cun molde.

No rizo ten una lúa de cor amarela de 11,90 cm. de longo e de 2 cm. de ancho máximo.

No cumio do rizo temos un círculo de cor dourado de 3 cm. de diámetro.

No medio temos unha estrela de cinco puntas de lado de cor amarela. Ten de lado entre os 3 cm. e os 4 cm. porque a pintura non se adapta ao trazo do punzón con exactitude, como é normal.

Debaixo á dereita temos un círculo de cor amarelo de 5,30 cm. de diámetro.

O último círculo é o máis grande de todos. Mide 6,30 cm. de diámetro e é de cor dourado.

Os círculos representan o sol e os planteas.

Ten pintas repartidas por todo o fondo das que 17 son de cor amarela, 23 vermellas e 36 verdes.

 LADO ESQUERDO.

A fita perimetral é de cor negra. No rizo as medidas oscilan entre os 0,60 cm. e 1 cm. Na punta do rizo mide 1,20 cm. Na parte de abaixo onde o trapo chega aos 2,50 cm. Ata o trapo temos 2,00 cm. De debaixo da orella ata o trapo a anchura máxima é de 5,30 cm. Dende este punto e debaixo das orellas a fita perimetral únese a barba.

Detrás das orellas a fita mide entre os 0,80 cm. e os 0,90 cm. Dende a parte alta da orella o ancho é de 2,40 cm. No comezo do triángulo 1,10 cm.

Lado esquerdo.

Aparecen 5 figuras no corno. Todas feitas co molde.

No rizo ten una lúa de cor dourada de 11,70 cm. de longo e de 2,20 cm. de ancho máximo.

No cumio do rizo temos un círculo de cor amarelo de 3 cm. de diámetro.

No medio temos unha estrela de cinco punta de lado de cor dourada. Ten de lado entre os 3 cm. e os 4 cm. 

Debaixo á dereita temos un círculo de cor amarelo de 5,10 cm de diámetro.

O último círculo é o máis grande de todos. Mide 6,30 cm de diámetro e é de cor dourado.

Ten pintas repartidas por todo o fondo das que 17 son de cor amarela, 33 vermellas e 35 verdes.

O triángulo por riba da cara está dibidido en dúas partes por una fita central. De fondo ten as cores do seu lado do corno. O da dereita é de cor azul. Ten unha columna de 6 pintas que de arriba a abaixo son de cor vermella-amarela-vermella-amarela-vermella-amarela.

O triángulo ten de base 1,40 cm. e de lado 7,20 cm.

O lado esquerdo é de cor branco. Ten unha columna de 5 pintas que de arriba a abaixo son de cor amarela-vermella-amarela-vermella-amarela.

O triángulo ten de base 2,00 cm. e de lado 7,30 cm.

Triángulo por riba da cara.

O TRAPO.

O trapo é de cor azul aserrado en todo o contorno. Ten once series de catro triángulos invertidos de 1,40 cm. de base e 1,10 de lado. En total 44 triángulos. O trapo ten 37 cm. de longo e 70 cm. de ancho.


O FLOCO.

O floco mide 23 cm. ao redor da cara. De longo mide 9 cm. È de cor dourado.

Interior da cara.

Podemos ver o interior do sombreiro e como está pintada de rosa tamén por dentro. Tamén vemos o empapelado interior.

No corno por dentro ten un reforzo de cartón na parte inferior. 

Ten a data no interior nas dúas partes do corno:

Data no interior do corno.

Por dentro tamén ten na zona do rizo unha lenda que di: "Feita por Quique Barcelona"

A Pantalla pesa 558 gr.

Recordo a Quique Suárez de Pantalla polo Barrio de Abaixo. Un home naquela altura maior. Chamábame a atención como ía impecabelmente vestido e de como disfrutaba do entroido. Podemos dicir que foi un dos importantes entroideiros de Xinzo. A desmemoria cara as persoas que fixeron do noso entroido o importante evento cultural que é, non ten perdón. Con esta pequena achega quero homenaxear a Quique Suárez, Quique de Barcelona, polo seus esforzo por manter a tradición, por trasmitir e facilitar a moitos rapaces de Xinzo poder ter unha Pantalla para disfrutar do Entroido de Xinzo. 

Luisa Laso Gómez coa súa Pantalla.

Agracezo a Luisa que me (nos) permitise disfrutar da súa Pantalla que é un tesouro. Pola confianza que deposita en nós. Por ter a Pantalla tan ven conservada e pola conversa que mantivemos e na que aportou máis luz sobre o a figura do seu tio.

Luisa Laso Gómez coa Pantalla posta.

Gracias s J. Gude e a Pipo Álvarez por todo.

Pepe López (Picholas) e Quique Suárez. 

venres, 8 de novembro de 2024

A PANTALLA DE JUSTO GUDE. ANO 1977.


O bo das máscaras
é que, ao encarceraren os 
bicos,
liberaron os abrazos.
Do abrazo.
Azucena Alllegue
.

 

A Pantalla é do ano 1977 e usouse durante 15 anos, ata o ano 1992. Ten unha historia que merece ser contada e se falara... contaría un bo feixe de anécdotas. 


PANTALLA DE J. GUDE.


HISTORIA.

No ano 1977 xuntáronse as ganas que tiñan un grupo de mozos de Xinzo que querían facer e arranxar as súas propias Pantallas e a preocupación que tiña Julio Villarino en trasmitir os seu saber facendo as máscaras de Xinzo. Naquela altura Julio era dos poucos que facían Pantallas. Cando soubo da iniciativa dos rapaces quixo asesoralos para que fixesen unhas máscaras como manda a tradición. Xuntábanse nun piso da familia de José Feliciano. Estes mozos daquela tiñan entre 14 e 15 anos, unha idade perfecta para disfrutar do traxe de Pantalla. Con esta máscara Justo Gude aprendeu a ser PANTALLA, e segue a ser PANTALLA  a día de hoxe. Eu teño o placer de sair con él e outras PANTALLAS de Xinzo no Entroido.

Unha foto dos fondos de Rafa Moreiro do obradoiro de Pantallas:


Na foto falta J. Gude.

Seguiron xuntándose varios anos dous meses antes do entroido para arranxar e pintar as Pantalla e mudar o deseño do corno cada ano. Sempre contaron co asesoramento de Julio Villarino que os correxía e ensinaba. No ano 1979 e no ano 1981 Julio Villarino a petición do Concello de Xinzo organizou dous obradoiros ao que asistiu moita xente, pero só ata que facía o corte do sombreiro, despois os aprendices deixaban de ir as aulas porque a empapelar e pintar a Pantalla casi todo o mundo sabía. A Julio Villarino non lle gustaba esta actitude, porque a duración estaba estimada nun mes, e deixou de dar os obradoiros.


JULIO VILLARINO.


A iniciativa tivo unha importante repercusión e saiu publicado no xornal vigués El Pueblo Gallego o martes de entroido do ano 1977:



Falar do entroido co Gude é darlle permanencia no tempo. Escoitar como foi aquel obradoiro e como o pasaron é moi interesante. Julio Villarino destacaba por ter un forte caracter e non permitía que unha Pantalla non fora feita "como é debido". 

 

GRUPO DE PANTALLAS DO ANO 1978. (Foto J. Gude)
A foto é na fonte do parque do Toural. Un lugar escollido moitas veces polos irmáns Dacal, os fotógrafos, para facer os retratos.

A historia desta Pantalla comeza no día en que se programa con antelación e cautelosamente o roubo do sombreiro para facer a Pantalla. E onde se rouba un sombreiro sin que estea na cabeza do propietario? Pois nun dos poucos lugares onde é de obrigado cumprimento ter a cabeza ao descuberto, a Igrexa.

Esperaron ao momento da misa onde consideraron que era o mellor para marchar co sombreiro. Cando o cura alzau a cáliz na consagración, nese momento colleron o sombreiro e sairon correndo.

Todo foi meticulosamente estudado e o éxito da empresa foi total. Conseguido o sombreiro, conseguida a Pantalla. 

 

Grupo na Estrada Nacional á altura da casa dos Romero. 1980 (Foto J. Gude)


A PANTALLA.

O perímetro da cara é de 29 cm. Da fronte ao quixo ten 20 cm.

A BARBA.

Nace da parte inferior das orellas. A barba é de cor negra cunhas ondulacións sinuosas. 

BARBA LADO ESQUERDO.

Ten de longo 10,20 cm. A parte máis alta ata o floco mide 3,20 cm. A parte estreita do queixo ten 1,80 cm.

BARBA LADO DEREITO.

Ten un longo de 9,40 cm. A parte máis alta ao floco mide 3,10 cm. A parte máis estreita do queixo ten 2,10 cm.

BARBA DO QUEIXO.

De alto dende o floco mide 3,30 cm. e de longo mide 1,90 cm.

A BOCA.

A boca é de cor vermella e ten de longa 7,20 cm. A anchura da abertura máxima é de 0,90 cm. O ancho do labio superior é de 0,90 cm. e do labio inferior é de 0,40 cm.

O BIGOTE.

O bigote está pintado de cor negro. As puntas están reviradas cara arriba. O bigote do lado esquerdo mide 4,10 cm. e o da dereita mide 4,50 cm.

OS COLORETES.

Os coloretes son vermellos. O esquerdo ten un diámetro de 1,60 cm. e o dereito de 1,10 cm. A separación entre eles é de 8,50 cm.

O NARIZ.

O nariz é triangular dun só burato. De longa mide 3,80 cm. De alta mide 2,50 cm. e de ancha mide 3,70 cm. O burato ten de ancho 1,80 cm. e de alto 1,10 cm.

OS OLLOS.

O ollo esquerdo mide de ancho 5,70 cm. e de alto 2,40 cm. O ancho da parte de arriba é de 0,80 cm. e o da parte de abaixo 0,40 cm.

O ollo dereito mide de ancho 4,80 cm. e de alto 2,20 cm. O ancho da parte de arriba é de 0,40 cm. e o da parte de abaixo 0,40 cm.

Non teñen pesanas.

AS CELLAS.

Son de cor negra e non son regulares, son unha pincelada que muda de ancho e longo.

A cella esquerda ten de longo 4,50 cm. e de ancha 0,40 cm. e remata en punta.

A cella dereita ten de longo 4,30 cm. e de ancha 0,60 cm. tamén remata en punta.

AS ORELLAS.

As orellas están feitas de feltro.

Os galóns teñen as seguintes medidas e cores:










O CORNO.

As medidas do corno son:

Dende o punto máis alto ata o trapo debaixo das orellas mide 30,50 cm.

O ancho da parte inferior dende debaixo das orellas son 17 cm.

O ancho da parte media dende a punta do rizo son 37 cm.

O rizo mide de ancho 8 cm e de alto 7 cm.


A fita perimetral é de cor negra. Do lado dereito mide na parte superior 0,80 cm. Na parte de atrás e no rizo mide 1,10 cm. Por riba do trapo mide 0,70 cm. Detrás das orellas mide 0,30 cm.
Do lado esquerdo é máis regular e mide 0,90 cm. en case que todo o perímetro. Por riba do trapo mide 1,40 cm. e detrás das orellas mide 0,1-0,2 cm.
O triángulo por riba da cara mide de lado 6,30 cm. de lado e 7,60 cm. de base.
Pola parte de atras do corno ten un tríángulo pintado de negro que mide de lado 9,70 cm. e de base 7,80 cm.


Lado dereito.



O fondo do corno é branco. O debuxo é a cabeza dun homínido de tres cores: cabelo negro, branco no medio da cara, e o rostro de cor vermello. Da boca sae unha longa língua de cor verde que chega casi o rizo. Segundo comentario de Gude a idea xurdiu para facerlle a competencia a uns debuxos das Pantallas doutra cuadrilla que reproducían a famosa lingua dos Rolling Stones.

O cabelo é negro con tres puntas que voan ao vento. Unha longa entrada de cor branco dalle volumen. O cabelo tamén vai con puntas cara o rostro. Ten o pelo moi longo por riba da cara, semella a póla dunha árbore.

A parte branca intermedia fai de elo entre o cabelo e o rostro. O rostro é vermello con puntas cara o cabelo. O ollo é de cor laranxa coa meniña do ollo negra e unha cella de cor vermella. 
A língua é de cor verde intenso.

No lado dereito a altura da cara é de 13,50 cm. O ancho máximo é de 25 cm. incluída a prolongación capilar. A cella mide 1,50 cm. de longo por 0,50 cm. de alto. O ollo mide 1,10 cm. de ancho e 1 cm de alto. O nariz mide de alta 3,10 cm. e de ancha 1 cm. A boca mide 2,10 cm. á máxima abertura. A lingua mide 11,50 cm. de longa e 2,50 cm. na parte máis ancha e 0,90 cm. na punta.

No lado esquerdo a altura da cara é de 13,90 cm. O ancho máximo é de 26 cm. incluída a prolongación capilar. A cella mide 1,10 cm. de longo por 0,50 cm. de alto. O ollo mide 1,30 cm. de ancho e 1 cm. de alto. O nariz mide de alta 3,40 cm. e de ancha 1,10 cm. A boca mide 1,90 cm. á máxima abertura. A lingua mide 10,90 cm. de longa e 1,70 cm. na parte máis ancha e 0,90 cm. na punta.


Lado esquerdo.



O TRAPO.

O trapo é de cor vermello aserrado en todo o contorno. Ten tres series de 5 rombos grandes que tamén están aserrados que miden 3,30 cm. de alto e 1,60 cm. de ancho.

O trapo.



O FLOCO.

O floco mide 38 cm. ao redor da cara e orellas. De longo mide 11 cm. É de cor branco.


Interior da cara.

Podemos ver no interior da cara os cortes na parte superior. O empapelado e o cosido.

A Pantalla pesa 772 gr.



O meu agradecemento a J. Gude por tantas conversas relacionadas co entroido de Xinzo e coa historia de Xinzo de Limia en xeral. Gracias tamén polas fotos.



Grupo no ano 1981.



Foto da Pantalla feita por Dacal. Esta foto abre o artigo de Federico Cocho na Revista Lethes.



J. Gude coa Pantalla co debuxo do ano 1978.




J. Gude coa Pantalla o 17 de xuño de 2024.



domingo, 16 de xuño de 2024

A CAPA DE JOSE LUIS CASTRO BECERRA. ANO 1955.

O Martes de Entroido do ano 2024 encontreime na Rúa dos Viños de Xinzo con Martín Dominguez que me comentou que tiña un amigo que quería arranxar a Pantalla do pai. Díxome que lle dera o meu teléfono para que me chamase e falar do tema.

O día un de marzo de 2024 recibín a chamada de José Luis Castro Beloso, fillo de José Luis Castro Becerra. Quedamos en vernos na súa casa. Tiña o corno dunha Pantalla do Quique Suárez (Quique de Barcelona) pero faltáballe a cara. Nese momento chamei a Justo Gude para que vise o corno. Cando chegou e despois de varios comentarios, preguntámoslle se tiña algo máis do traxe da Pantalla. José Luis contestou que no armario e trouxo as partes do traxe. O que chamou a nosa atención foi a capa.

Quero advertir que a capa é unha xoia pero non quere dicir que todas as capas de Pantalla fosen así. Non quero que se interprete que as capas naquela altura tiñan a mesma feitura. Fago esta advertencia porque a capa é dobre. A capa ten dúas teas cosidas, unha vermella onde están cosidas os lazos e as fitas e outra interior de cor verde.

Non soubo dicir quen fixo a capa. Pode que a Lola Xaniña ou algunha das costureiras que daquelas traballaban en Xinzo. Se alguén o sabe que se poña en contacto comigo.


Capa de José Luis Castro Becerra. Anverso.


Capa de José Luis Castro Becerra. Reverso.


LADO VERMELLO. O ANVERSO.

Vou seguir comentando as peculariedades desta capa. 

(As medidas poden variar algúns centímetros porque a capa está moi ben conservada pero ten partes onde a tea se encolle, pasaron a día de hoxe 69 anos.)

Non está feita dun só corte de tea. A capa está feita con anacos de tea cosidos. Ten un cosido central que a divide en dúas partes de 86 cm. En total mide de ancho 172 cm. Se lle engadimos o floco que está cosido por todo o perímetro e que mide 3 cm (engado 3 cm do lado esquerdo e outros 3 cm do lado dereito) en total mide 178 cm.

Na fotografía vemos as partes engadidas nos cantos da capa.


Capa coas medidas dos engadidos dos cantos.

De alto mide 75 cm. xusto no medio e medio ata o colo da capa. O colo mide 4 cm. En total suman 79 cm. Do colo saen as dúas fitas para atar a capa ao pescozo que miden 35 cm cada unha.

Ao redor do colo aparecen uns cosidos para darlle a forma redonda á capa. Son tres a cada lado do cosido central.  De longo teñen entre 3 e 5 cm. A separación entre eles, comezando pola esquerda, é de 7 cm, 5,50 cm, 3 cm, 4,50 cm e chega o cosido central. Dende este cosido central ata o final da parte dereita do colo temos: 5 cm, 2,80 cm, 6 cm e 5 cm.


Os lazos.


Lazos das cintas.

A capa ten cinco grupo de cintas. Nacen duns lazos da parte superior da capa que rodean ao colo. 

Son iguais entres si os grupos de cintas dos cantos. Tamén son iguais os dous que están cara o centro. E o do medio é o máis singular.

Primeiro as cores.

Os lazos dos cantos teñen unha gama de cores verdes, do máis escuro ao máis claro.


Lazo de cores verdes.


Os lazos que están cara o interior da capa son de cores dende o violeta ao rosa.


Lazo do violeta ao rosa claro.

O lazo central e de cor azul e tamén está composto dunha gama de cores azuis, do máis oscuro ao máis claro.


Lazo de cores azuis central.


As cintas.

As cinco cintas que se corresponden cos dous lazos verdes dos dous cantos.


Cintas dos lazos verdes.

A sucesión de cintas é a seguinte: a cinta da esquerda é a que está por debaixo de todas e despois vanse colocando por orden de abaixo a arriba e cara a dereita.

Cinta de cor de gamas de verde. Cinta de cor rosa. Cinta de amarela escura. Cinta de cor amarala clara. Cinta de cores dende o violeta ao rosa.

 As cinco cintas que se corresponden cos dous lazos do violeta ao rosa.


Cintas o lazo de cores violeta a rosa claro.

A sucesión de cintas: a cinta da esquerda é a que está por debaixo de todas de despois vanse colocando por orden de abaixo a arriba e cara a dereita.

Cinta de cor azul. Cinta de gama de verdes. Cinta de cor branca. Cinta vermella. Cinta de cor amarela.

Por último as cinco cintas do centro que se corresponde co lazo de cores de gama de azuis.


Cintas centrais.

A sucesión de cintas: a cinta da esquerda é a que está por debaixo de todas de despois vanse colocando por orden de abaixo a arriba cara a dereita.

Cinta amarela. Cinta de gama de cores azuis. Cinta de cores do violeta ao rosa. Cinta blanca con bordado.


Os bordados.


Cintas bordadas.

As cintas teñen dous bordados. O máis importante para nós é o que lle pon data á capa. Está no grupo de cintas centrais. A lenda é CARNAVALES 1955. Penso que é a data en que se fixo a capa porque todos os grupos de cintas teñen cinco cintas menos no bordado que se fixo posteriormente e no que se engade unha cinta máis no grupo de cintas que teñen o lazo de cor violeta ao rosa. Polo tanto ese grupo ten seis cintas. A cinta número seis pon CARNAVALES 1980. Esta data é importante para a familia porque é a data en que por primeira vez saen xuntos de Pantalla o pai e o fillo.

A data de 1955 é importante porque estanos a dicir que16 anos despois do fin da Guerra Civil está normalizado en Xinzo sair de Pantalla. Sábese que antes desta data hai xente encarcerada por sair a troulear no Entroido de Xinzo, pero esta capa ponlle data segura a unha Pantalla que sae no Entroido de Xinzo de Limia en 1955.

MEDIDAS.

Os lazos.

Os lazos miden catro centímetros de ancho por outros catro centímetros de alto. O nudo central é cadrado de 1,50 centímetros de lado.

As cintas.

Todas as cintas teñen o remate dentado.

Empezo polo grupo da esquerda que ten o lazo de cor gama de verdes. Está colocado a 63 cm do canto da esquerda e a 14 do colo.

Na mesma orde que as cores:

Cinta de gama de verdes. Ancho 4 cm (un centímetro por cada cor). Longo 55 cm.

Cinta rosa. Ancho 4 cm. Longo 53,50 cm.

 Cinta amarela escura. Ancho 2,30 cm. Longo 55 cm.

Cinta amarela clara. Ancho 2,30 cm. Longo 55 cm.

Cinta violeta, carmín, rosa oscura e rosa clara. Ancho 2,50 cm. Longo 55 cm.

O segundo grupo que ten o lazo de cor do violeta ao rosa. Está a 71 cm do canto esquerdo da capa. Está da 12 cm do grupo primeiro e a 14 cm do colo.

Cinta azul escura. Ancho 5 cm. Longo 55,50 cm.

Cinta tonalidades de verdes. Ancho 4 cm. Longo 55,50 cm.

Cinta branca. Ancho 4 cm. Longo 56 cm.

Cinta vermella. Ancho 3,80 cm. Longo 55 cm.

Conta amarela. Ancho 2,30 cm. Longo 56,30.

Cinta co bordado de CARNAVALES 1980. É de cor azul clara e mide de ancho 4,50 cm e de longo 58 cm.

As letras son brancas e están a 4 cm do lazo. Miden as letras 24,50 cm de longas e 2,50 cm de altas. A tres centímetros está a ondulación decorativa que mide 2 cm. A 1 cm está o ano que mide 5 cm de longo e 2 cm de alto. A 1 cm está a outra ondulación decorativa que tamén mide 2 cm. A distancia ata o final da cinta son 15 cm. 

Cintas onde unha está bordada.

O terceiro grupo é o do centro e ten o lazo coa gama de azuis. Está a 87 cm do canto esquerdo da capa. A 16 cm da anterior grupo de cintas e a 13,50 cm do colo.

Cinta amarela. Ancho 4,90 cm. Longo 60 cm.

Cinta azul con gama de cores azuis. Ancho 4 cm. Longo 60 cm.

Cinta do violeta ao rosa. Ancho 4 cm. Longo 60 cm.

Cinta verde. Ancho 4 cm. Longo 60 cm.

Cinta blanca bordada. Ancho 7 cm. Longo 60 cm.

Esta cinta bordada pon CARNAVALES 1955. A primeira letra que é a C ten o fondo azul como a última que é a letra S.

Está a 9,50 cm do lazo. As letras miden 32,50 cm de longo e 3,50 cm de alto. A 3,20 cm esta o ano que mide 6 cm de longo e 2 cm de alto. Ata o final da cinta temos 8,70 cm.

O cuarto grupo é como o segundo en lazo e cintas. Está a 71 cm do canto dereito da capa. Está a 17 cm do grupo terceiro e a 19 cm do colo.

Cinta azul escuro. Ancho 5 cm. Longo 55,50 cm.

Cinta tonalidades de verdes. Ancho 4 cm. Longo 55,50 cm.

Cinta blanca. Ancho 4 cm. Longo 56 cm.

Cinta vermella. Ancho 3,80 cm. Longo 55 cm.

Conta amarela. Ancho 2,30 cm. Longo 56,30.

O quinto grupo e como o primeiro en lazo e cintas. Está a 65 cm do canto dereito da capa. Está a 17 cm do grupo cuarto e a 10 cm do colo.

Cinta de gama de verdes. Ancho 4 cm (un centímetro de cada cor). Longo 55 cm

Cinta rosa. Ancho 4 cm. Longo 53,50 cm.

 Cinta amarela oscura. Ancho 2,30 cm. Longo 55 cm.

Cinta amarela clara. Ancho 2,30 cm. Longo 55 cm.

Cinta violeta, carmín, rosa oscuro e rosa claro. Ancho 2,50 cm. Longo 55 cm.

LADO VERDE. REVERSO.

As dimensións son iguais que as do lado vermello. So varía nos engadidos dos cantos. Do lado esquerdo ten dous anacos de tea. Un na parte de arriba que é un rectángulo de 23 cm de ancho por 10 cm de longo. O de abaixo ten 50 cm de longo e vai dos 23 cm de ancho ata rematar en punta.

O do lado dereito tamén ten dous anacos de tea. Un na parte de arriba que é un rectángulo de 24 cm de de ancho por 14 cm de longo. O de abaixo ten 40 cm de longo e vai dos 24 cm de ancho ata rematar en punta.

O FLOCO.

O floco é de cor azul escuro e percorre todo o perímetro da capa menos no colo. Ten 3 cm de ancho onde 1 cm é a parte bordada e 2 cm son de fíos.


A capa pesa 450 gramos.


Gracias a José Luis Castro Beloso por amosarnos a capa do seu pai José Luis Castro Becerra.

Gracias a Sonia, compañeira gaiteira, por terme lembrado unhas datas.

sábado, 8 de xuño de 2024

A PANTALLA DO XOÁN LOSADA FEITA POLO XESÚS LOSADA LAXE

A Pantalla saiu á rúa o ano 2011. É do Xoán Losada. Feita polo Xesús Losada Laxe.

É interesante coñecer Pantallas feitas por diferentes persoas porque aportan o seu coñecemento e benquerer pola máscara.


Vista frontal.

O perímetro da cara é de 25 cm. Da fronte ao queixo ten 12 cm.

A BARBA.

Nace dende a parte inferior das orellas. A barba é de cor negra. Ten unha ondulación a cada lado da cara. No queixo ten unha ondulación.

BARBA LADO ESQUERDO.

Ten un longo de 9,60 cm. A parte máis alta ata o floco mide 4,40 cm. A parte estreita do quiexo ten 0,50 cm.

BARBA LADO DEREITO.

Ten un longo de 9,50 cm. A parte máis alta ata o floco mide 4,60 cm. A parte estreita do queixo ten 0,60 cm.

BARBA DO QUEIXO.

De alto dende o floco ten 2,60 cm. De longo mide 7,80 cm.

A BOCA.

A boca é de cor vermella e ten de longa 8,20 cm. A anchura na abertura máxima é de 0,90 cm. O ancho do labio superior é de 1,50 cm e do labio inferior é de 1 cm.

A distancia ao floco é de 4,20 cm e da boca ao borde do sombreiro por debaixo do floco é de 7,70 cm.

O BIGOTE.

É de cor negro. A peculariedade deste bigote é que ten relevo feito con papel e segundo o Suso Laxe deulle o seu traballo para que quedase igualado e simétrico. Sobresae 0,60 cm da cara. No centro ten unha anchura de 1cm. Ten as puntas cara arriba. De punta a punta ten 10 cm. (Lonxitude de 12 cm.)

Bigote con relevo.


 OS COLORETES.

Os coloretes son vermellos e teñen un diámetro de 1,50 cm. A separación entre eles é de 5,70 cm.

O NARIZ.

O nariz é triangular dun só burato. De longa mide 7,70 cm. De alta  mide 3,80 cm ata a base. De alta mide 3,30 cm. De ancha mide 1 cm. O burato ten de ancho de 1,90 cm e de alto mide 1,60 cm. 

OS OLLOS.

O ollo esquerdo mide de longo 5,50 cm. De alto ten 3,10 cm. O ancho da parte de arriba é de 0,30 cm. O ancho da parte de abaixo é de 0,20 cm.

O ollo dereito mide de longo 5,50 cm. De alto ten 3,30 cm. O ancho da parte de arriba é de 0,20 cm. O ancho da parte de abaixo é de 0,10 cm.

Non ten pestanas.

AS CELLAS.

Son de cor negra. Como o bigote ten relevo feito de papel. Son máis anchas cara o centro da cara e fanse máis estreitas cara os bordes da cara.

A cella dereita mide de ancha 1,10 cm. De longa 7,30 cm. (Lonxitude de 10 cm). Sobresae da cara 0,60 cm.

A cella esquerda ten de ancho 1,10 cm. De longa 7,30 cm. (Lonxitude de 10 cm). Sobresae da cara 0,70 cm.

Cellas con relevo.

AS ORELLAS.

As orellas están feitas co feltro do sobreiro. 

Teñen as seguintes medidas:



Nas zonas das pintas aparece un número indeterminado de pintas pequenas de cor vermellas e negras.

O CORNO.

As medidas do corno son:

Dende o punto máis alto ata o trapo debaixo das orellas mide 35 cm.
O ancho na parte inferior dende debaixo das orellas son 20 cm.
O ancho da parte media dende a punta do rizo son 40 cm.
O rizo mide ancho 7 cm. e de alto 7,70 cm.

A parte de atrás non está pechada de todo e ten unha separación de 4 cm. Tamén temos na parte de atrás que o trapo está cosido a 11 cm da base do corno.

A fita perimetral é de cor dourado.

 
Lado dereito.


A fita do lado dereito mide 0,80 cm menos na parte inferior do rizo que mide 0,60 cm. Esta mesma medida, 0,60 cm para a esquina inferior esquerda. Na parte de atrás das orellas temos 3,10 cm. Por riba do trapo mide 1,10 cm.

Nun fondo carmín temos 13 círculos de 2,80 cm de diámetro. Os círculos claramente foron feitos cun molde.

Os tres círculos de abaixo teñen sobre a cor púrpura as cores verde, amarela e vermella.

Os tres círculos que están por riba e empezando polo esquerdo teñen sobre a cor branca as cores verde e vermella. O círculo do medio ten sobre a cor amarela as cores branca e azul. O círculo da dereita ten sobre a cor branca as cores verde e amarela.

O dous círculos por riba dos anteriores e empezando polo círculo da esquerda ten sobre a cor verde as cores amarela e vermella. O círculo da dereita ten sobre a cor verde as cores amarela e azul. 

Os cinco círculos de arriba, que chegan ata o rizo, teñen a seguinte secuencia. Empezando de esquerda a dereita;

Sobre a cor branca ten as cores vermella, amarela e vermella.

Sobre a cor amarela ten as cores branca e azul.

Sobre a cor branca ten a cor verde.

Sobre a cor verde ten as cores amarela e vermella.

Sobre a cor verde ten as cores amarela e azul.


Lateral dereito.

No firmamento do fondo aparecen 45 estrelas fugaces pintadas unhas de cor branca (15) e outras de cor amarela (30). Ademais aparecen unha infinidade de pequenas estrelas de cores vermellas, azuis escuras, azuis claras e verdes.



Lado esquerdo.

A fita do lado esquerdo mide 0,90 cm en case todo o perímetro. É no rizo onde cambia. Temos na parte de abaixo do rizo 0,70 cm. e na punta 0,80 cm. A esquina de abaixo dereita ten 90 cm. Pola parte de atrás das orellas temos 3,10 cm. Por riba do trapo mide 1 cm.

O fondo tamén é de cor carmín con 13 círculos de 2,80 cm de diámetro.

Os tres círculos de abaixo teñen sobre a cor verde a cor amarela.

Os tres círculos que están por riba e empezando polo esquerdo teñen sobre a cor branca as cores azul e amarela. O círculo do medio ten sobre a cor amarela as cores rosa e verde. O círculo da dereita ten sobre a cor branca as cores verde e amarela.

O dous círuculos por riba dos anteriores teñen sobre a cor verde a cor amarela.

Os cinco círculos de arriba, que chegan ata o rizo, teñen a seguinte secuencia. Empezando de esquerda a dereita;

Sobre a cor verde ten a cor amarela.

Sobre a cor amarela ten a cor vermella.

Sobre a cor branca ten as cores azul e amarela.

Sobre a cor verde ten a cor amarela.

Sobre a cor verde ten a cor amarela.


Lateral esquerdo.

No firmamento do fondo aparecen 47 estrelas fugaces pintadas unhas de cor branca (11) e outras de cor amarela (36). Ademais aparecen unha infinidade de pequenas estrelas de cores vermellas, azuis escuras, azuis claras e verdes.


O TRAPO.


Detalle do trapo.


O trapo é de cor branco con rombos cortados. Toda a parte de abaixo está dentada. De longo ata as puntas mide 47 cm. 

Os rombos teñen un lado de 0,50 cm. Seguen a seguinte secuencia en vertical e empezando de esquerda a dereita:

Tres rombos. O primeiro está a 12 cm da parte cosida á Pantalla. Ata o que está por debaixo temos 16,50 cm. O seguinte, que é o de abaixo de todo, está a 9,50 cm do anterior.

Un grupo de 5 rombos a 15 cm da parte cosida á Pantalla e a 7,50 cm destes temos un grupo de 6 rombos.

Un rombo só á altura do tercerio dos rombos do grupo de tres rombos primeiros. 

Catro grupos de 3 rombos. O primeiro grupo de tres rombos esta a 7,50 cm da parte cosida á Pantalla. A separación entre os gurpos son: do primeiro ao segundo 4,50 cm, do segundo ao terceiro 4 cm e do terceiro ao cuarto 4,50 cm.

Un rombo só á altura do tercerio dos rombos do grupo de tres rombos primeiros.

A partir deste último a secuencia repítese seis veces máis.

O FLOCO.

O floco mide 31 cm ao redor da cara e métese por debaixo das orellas. De longo ten 16 cm. É de cor dourado.

Interior da cara.

Podemos ver no interior da cara o corte do sombreior co triángulo na parte superior. Ten outros dous pequenos cortes laterais a cada lado da cara. Por riba dos ollo vemos o cosido das orellas, da cara ao corno e da parte máis ancha do triángulo de cartón.

A Pantalla pesa 827 gr.


Quero agradecer o préstamo da Pantalla ao Xoán Losada, meu mestre de percusión e Director a BGX. Tamén ao Suso Laxe por aclararme unhas dúbidas que tiña sobre a feitura da Pantalla.