PANTALLA FEITA POLO CHELÍS. JOSE LUIS DIZ RODRIGUEZ.

Non era fácil ter unha Pantalla, valía diñeiro, non había quen as fixera e como vimos nun artigo anterior ata se roubaban os sombreiros para cumplir co soño de ser Pantalla. Neste caso a persoa que fixo a Pantalla recurriu ao cartón para facer integramente a máscara. E ata o cartón era difícil de conseguir, o mellor era o que viña coas telas que vendían nos comercios. No caso desta Pantalla o cartón é dunha coñecida marca de xabón para lavar a roupa. Non é o que manda a tradición pero penso que debo tratalo porque é historia da nosa máscara e porque Chelís fixo moitas Pantallas. Temos que poñernos naqueles anos e velo como unha anécdota. Na actualidade esta situación cambiou e non é preciso recurrir ao cartón para facer a cara.  

A Pantalla fíxoa o Chelís, Jose Luis Diz Rodríguez, da familia dos Valerianos.

A PANTALLA.

Pantalla do Chelís.

O perímetro da cara é de 29 cm. da fronte ao queixo ten 21 cm. A cara é de cor rosa. 

O que sobresae máis nesta Pantalla é que a cara está feita de cartón. Non se empregou un sombreiro. É testemuño da dificultade que existiu ao momento de conseguir unha Pantalla. Temos que velo naqueles anos, non se pode extrapolar aos nosos tempos.

A BARBA.

Nace da parte inferior das orellas. A barba é de cor negra. Ten tres ondulacións, dúas a cada lado da cara. No queixo ten unha ondulación central.

BARBA LADO DEREITO.

Ten un longo de 7,30 cm. A parte máis alta ata o floco mide 4,30 cm. A parte estreita do queixo ten 4,10 cm. 

BARBA LADO ESQUERDO.

Ten un longo de 6,50 cm. A parte máis alta ata o floco mide 5 cm. A parte estreita do queixo ten 4,70 cm.

BARBA DO QUEIXO.

De alto dende o floco ten 7,40 cm. De longo mide 8,70 cm.

A BOCA.

A boca é de cor vermella e ten de longa 5,80 cm. A anchura na abertura máxima é de 2,50 cm. O ancho do labio superior é de 1 cm. e do labio inferior é de 1,10 cm. O ancho do burato é de 4 cm. e o alto do burato é de 1,10 cm. A distancia á barba é de 1,8 cm. 

O BIGOTE.

O bigote está pintado de cor negro. Está dividido en dous tramos. As puntas están cara arriba.

O lado dereito mide de longo 3,50 cm. A parte máis ancha mide 0,70 cm. Na punta ten 0,30 cm.

O lado esquerdo mide de longo 3,20 cm. A parte máis ancha mide 0,60 cm. Na punta ten 0,30 cm.

De punta a punta o bigote mide 7,40 cm.

OS COLORETES.

Os colorentes son vermellos e teñen un diámetro de 1,50 cm. A separación entre eles é de 7,60 cm.

Pantalla de Chelís.

O NARIZ.

O nariz é triangular dun só burato. De longo mide 3 cm. De alta mide 2,20 cm. ata a base. De ancha mide 3,90 cm. O ancho do papel é de 0,60 cm. 

Ten pintado de vermello a parte inferior.

OS OLLOS.

Pola forma son os denominados popularmente ollos de rá.

O ollo esquerdo mide de longo 4,60 cm. con pintura. De alto mide 3,60 cm. O ancho da parte de arriba está entre os 0,60 cm. e os 70 cm. Na parte de arriba mide entre os 0,80 cm. e os 1,20 cm. Ten 12 pestanas negras na parte de arriba.

O ollo dereito mide de longo 4,60 cm. con pintura. De alto mide 3,60 cm. O ancho da parte de arriba está entre os 0,70 cm. e os 0,80 cm. Abaixo ten de ancho entre os 0,70 cm. e os 1,10 cm. Ten 11 pestanas negras na parte de arriba. 

AS CELLAS.

Son de cor negras. Están pintadas por todo o bordo da parte superior do ollo.

A cella dereita mide de longo 7,20 cm. e de ancha entre os 0,20 cm. e os 0,40 cm.

A cella esquerda mide de longo 6,80 cm. e de ancha entre os 0,20 cm. e os 0,50 cm.

AS ORELLAS.

As orellas están feitas de cartón. Son macizas cun ancho máximo de 2,30 cm. Por detrás están pintadas de rosa.

Os galóns teñen as seguintes medidas e cores:

O CORNO.

As medidas do corno son:

Dende o punto máis alto ata o trapo debaixo das orellas mide 29 cm.

O ancho da parte inferior dende debaixo das orellas son 18,50 cm.

O ancho da parte media dende a punta do rizo son 30 cm.

O rizo mide de ancho 10 cm. e de alto 9 cm. Ten na punta 4,50 cm.

Lado dereito.

Os lados son como si tivera eu posta a Pantalla.

LADO DEREITO.

A fita é branca e vai dende os 1,50 cm. ata os 1,70 cm. de ancha. Na parte inferior do rizo ten 1,50 cm. A parte de atrás das orellas ten 1,10 cm. de ancho. Na zona de abaixo, onde o trapo, mide entre os 3,10 cm. e os 5,40 cm. No ángulo da parte de atras ten de longo na parte horizontal 12,20 cm. e na inclinada 6 cm.

O fondo é unha amálgama de cores. Temos cores vivas: vermella, verde, azul e as mesturas destas.

Lado esquerdo.

LADO ESQUERDO.

A fita é branca e vai dende os 1,20 cm. ata os 1,60 cm. de ancha. Na parte inferior do rizo ten 1,30 cm. A parte de atrás das orellas ten 1,80 cm. de ancho. Na zona de abaixo, onde o trapo, mide entre os 2,60 cm. e os 3,30 cm. No ángulo da parte de atras ten de longo na parte horizontal 10 cm. e na inclinada 8 cm.

O triángulo da parte de atrás ten de ancho 7,20 cm. e de alto 10,10 cm.

Como o fondo do lado dereito atopamos unha amálgama de cores, Neste as cores son máis escuras: azul, verde, rosa, amarelo, branco, verde e as mesturas destas. 

Detalle do trapo.

O TRAPO.

O trapo é de cor azul claro. De longo mide 57 cm. e de ancho 80 cm. Casi con toda seguridade podo dicir que foi picado por Pepa Fernández. (Despois de consultalo coa súa filla Lines).

É de cor azul claro. Está aserrado en todo o contorno con triángulos tamén aserrados.

Empezando pola esquerda ten unha flor de catro pétalos que se une por unha V invertida que ten seis pétalos ou rombos con outra flor de 4 pétalos. A flor central é máis grande con 4 pétalos e un botón central. Vólvese a repetir a flor de 4 pétalos unida con seis pétalos en V invetida.

As flores laterales teñen 3 cm. de longo e 0,80 cm. de alto pero non sempre. Os pétalos de unión teñen 1,80 cm. de longo e 0,70 cm. de ancho. Na flor central os pétalos miden 3,30 cm. de alto e de ancho 1 cm. O rombo central mide 1 cm. de lado.

O FLOCO.

O floco mide 28 cm. ao redor da cara. De longo mide 14 cm. É de cor branco.

A Pantalla pesa 561 gr.

Interior da Pantalla onde se pode ver o cartón que forma a cara.

O cartón está aproveitado dunha caixa de deterxente para lavar a roupa.

Como non ten ningunha anotación da data, recurrín a ollar os papeis de periódico co que está a Pantalla empapelada por dentro do corno. Nun papel pon que Auxilia Ourense cumplía para o ano 20 anos de existencia. Ollei en Google e Auxilia foi fundada no ano 1969, si lle sumo 19 anos dame que o periódico é do ano 1988. Pode ser que o periódico se gardase e que a Pantalla se fixese despois, mais que nada porque os nenos para quen foi feita eran xa grandiños e non lle serviría a Pantalla.  

A Pantalla foi feita para os fillos de Pepa Fernández. A foto facilitouma Lines.

Os fillos da Pepa son: o que está de pé a dereita e o que está agachado.
Foto facilitada por Lines.

Gracias a Poly e Lines por prestarme (nos) a Pantalla para este traballo e pola información.

Gracias especiais ao Chelís que hai alomenos 30 anos agasalloume cunha pequena Pantalla de adorno feita por el que conservo con moito agarimo.